EN RU

Nawożenie dolistne, czyli kilka słów o dokarmianiu dolistnym roślin

Nawożenie dolistne jest skuteczną metodą podnoszenia jakości plonów oraz wydajności upraw. Nie może być jednak traktowane jako jedyny sposób nawożenia. Stosując dokarmianie dolistne, należy pamiętać, że efektywność pobierania składników pokarmowych będzie lepsza, jeśli w uprawie roślin jest zachowana właściwa agrotechnika. Mowa tu o sytuacji, w której odczyn gleby jest uregulowany, a jej zasobność w fosfor, potas i magnez są przynajmniej na poziomie średnim oraz, gdy wykonano podstawowe nawożenie doglebowe NPK.

Znaczenie nawożenia dolistnego

Dokarmianie dolsitne nawozami ma dla roślin uprawnych olbrzymie znaczenie, ponieważ :

stymuluje je do prawidłowego wzrostu i rozwoju,
wspomaga prawidłowy rozwój systemu korzeniowego,
aktywuje procesy metaboliczne,
podnosi odporność roślin w warunkach stresowych,
poprawia wartość biologiczną plonu,
podnosi wydajność plonów przez lepsze wykorzystanie składników pokarmowych z gleby.

Na dokarmianie dolistne najlepiej reagują rośliny w początkowej fazie wzrostu. Starsze części roślin również reagują na dolistną aplikację nawozu, jednak w przeciwieństwie do części młodych, okrywa je grubsza warstwa wosku, która redukuje wchłaniania cieczy.

Stosując dokarmianie dolistne, trzeba pamiętać, że każda uprawa wiąże się z odrębnym zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe, niezbędne do wytworzenia plonu na żądanym poziomie. Z tego też powodu najlepszy nawóz dolistny powinien być dedykowany dla każdej uprawy z osobna.

Dokarmianie dolistne zboża

Warto zauważyć, że zboża z plonem 1t ziarna i odpowiednią masą słomy pobierają:

N-30 kg,P2O5-12kg,K2O-22kg, CaO-6kg,MgO-5kg,S-4kg,B-6g,Cu-9g,Fe-250-360g,Mn-70-120g,Mo-0,8g,Zn-60-95g.

Dokarmiając dolistnie mikroelementami zboża, można pokryć całość zapotrzebowania na te składniki. Mangan, miedź oraz cynk korzystnie wpływają na gospodarkę azotową roślin, stymulują pobieranie i przetwarzanie tego składnika, a także sam rozwój systemu korzeniowego.

Miedź - zmniejsza podatność na wyleganie, zwiększa ilość ziarniaków w kłosie, a także regeneruje uszkodzone przez mróz tkanki. Niedobór tego pierwiastka zwiększa podatność na wyleganie. Powoduje bielenie i zasychanie kłosów oraz chorobę nowin (bielenie końców liści) oraz prowadzi do słabego kłoszenia, a w efekcie do obniżenia plonu.

Mangan - wzmacnia mrozoodporność roślin, intensyfikuje fotosyntezę, a także zwiększa odporność na choroby podstawy źdźbła. Niedobór manganu powoduje zahamowanie wzrostu rośliny, szarą plamistość zbóż oraz liczne chlorozy i nekrozy na liściach.

Jak wynika z powyższego zestawienia, znaczenie miedzi i manganu w uprawie zbóż jest nie do przecenienia. Tylko prawidłowe odżywienie roślin tymi składnikami może zapewnić dobrą efektywność nawożenia dolistnego innymi składnikami pokarmowymi (między innymi azotem i fosforem), a tym samym wysokie plony ziarna o dobrej jakości technologicznej.

Nawożenie zbóż mikroelementami powinno przeprowadzać się od fazy krzewienia do początku strzelania w źdźbło. W zależności od potrzeb i możliwości wykonujemy dwa lub trzy zabiegi, łącząc je ze środkami ochrony roślin – fungicydami i insektycydami.

Dokarmianie dolistne kukurydzy

Kukurydza z plonem 1t ziarna i odpowiednią masą słomy pobiera:

N-30kg,P2O5-13kg,K2O-28-37kg,CaO-6kg,MgO-5kg,B-20g,Cu-12g,Mn-35g,Mo-1g,Zn-50g,Fe-80-100g.

Najważniejszym mikroelementem w uprawie kukurydzy jest cynk, bor, mangan, żelazo, a także miedź. Warto pamiętać, że w praktyce roślina ta wymaga profilaktycznego nawożenia dolistnego wszystkimi wymienionymi mikroelementami.

Cynk - bierze udział we wszystkich głównych funkcjach w roślinie. Stąd też dobre odżywienie roślin tym składnikiem jest jednym z koniecznych warunków, aby mogły one wysoko plonować. Cynk intensyfikuje przemiany azotu w roślinie, zwiększa odporność na suszę i choroby, podnosi jakość biologiczną ziarna oraz wpływa na syntezę chlorofilu. Niedobór tego pierwiastka powoduje karłowacenie roślin, opóźnione wyrzucanie wiech i kwitnienie, zmniejszenie powierzchni liści i ich jasnozielone zabarwienie pomiędzy nerwami na młodych roślinach. Dodatkowo pojawiają się szerokie, biało przebarwione pasma po obu stronach nerwu środkowego, rozpoczynające się od nasady liścia, lecz nieosiągające jego wierzchołka (nerw środkowy i krawędzie liścia pozostają zielone).

Bor - jest drugim bardzo ważnym mikroskładnikiem w nawożeniu kukurydzy. Specyficzne objawy niedożywienia borem na kukurydzy ujawniają się tylko przy skrajnym niedożywieniu. W praktyce najczęściej występują niedobory utajone. Bor pełni ważną rolę w metabolizmie węglowodanów oraz stymuluje rozwój organów generatywnych. Istotnie wpływa na kiełkowanie pyłku i wzrost łagiewki pyłkowej. Uczestniczy również w tworzeniu struktur ścian komórkowych, dzięki czemu rośliny są mniej podatne na wyleganie. Niedożywienie borem hamuje silnie wzrost kukurydzy i powoduje zaburzenia w kwitnieniu. W konsekwencji kolby są mniejsze i słabo wypełnione, a ziarno źle wykształcone, o zróżnicowanej wielkości, osadzone w nieregularnych rzędach (tzw. szczerbatość lub guzikowatość kolb).

Mangan - intensyfikuje fotosyntezę, poprawia wigor rośliny, podnosi odporność na choroby, wpływa na pobieranie fosforu z gleby. Jest niezbędny na glebach o pH powyżej 6,5. Niedobór tego pierwiastka powoduje marmurkowatość liści, małe nerwy liściowe są zielone, a przestrzenie między nimi żółkną.

Dokarmianie dolistne rzepaku

Rzepak z plonem 1t nasion i odpowiednią masą słomy i korzeni pobiera:

N-50-60kg,P2O5-25-34kg,K2O-60-70kg,CaO39-70kg,MgO6-11kg,S-20kg,B-60-120g,Cu-10-40g,Fe-260g,Mn-50-100g,Mo-2g,Zn-170g.

Dokarmianie dolistne rzepaku należy traktować jako podstawowe w przypadku mikroelementów, gdyż w ten sposób można pokryć całość zapotrzebowania rzepaku na te składniki.

Bor - ma największe znaczenie wśród wszystkich mikroelementów. Jego niedobór wpływa jesienią na słabszy rozwój systemu korzeniowego, a przez to na gorsze zimowanie i obniżenie przyszłego plonu. Bor zagęszcza soki komórkowe w okresie jesieni, wspomagając przez to zimowanie rzepaku, zaś wiosną wspomaga wzrost komórek korzeniowych oraz pobieranie potasu i fosforu. Wiosną bor poprawia też proces zawiązywania kwiatów, zapylenie i zapłodnienie, gospodarkę wodną rzepaku oraz transpirację i oddychanie. Niedobór tego pierwiastka powoduje redukcję kwiatostanów, mniejszą liczbę łuszczyn na roślinie i nasion w łuszczynie. Wzrasta też podatność na choroby, obniżona jest mrozoodporność oraz pękają łodygi.

Mangan - odpowiada za syntezę chlorofilu i węglowodanów oraz za stymulację wzrostu nowych komórek. Ponadto, Mangan pozytywnie wpływa na rozwój korzeni bocznych, poprawia ich zdrowotność oraz stymuluje pobieranie fosforu i żelaza z gleby. Niedobór tego pierwiastka powoduje zahamowanie wzrostu, mniejszą odporność na choroby, mniejszą liczbę łuszczyn i obniżenie zawartości tłuszczu w nasionach.

Pierwsze nawożenie dolistne rzepaku - mikro i makroelementami - wykonujemy jesienią. Bor, mangan, miedź, molibden, cynk i żelazo to cała gama mikroelementów niezbędnych w nawożeniu dolistnym, ponieważ odpowiednio dawkowane pokrywają całość zapotrzebowania rzepaku na te składniki. W miarę możliwości najlepiej też łączyć je z ochroną insektycydową i/lub fungicydową. Pierwszy wiosenny zabieg wykonujemy w fazie rozety (rośliny powinny mieć zbudowany aparat asymilacyjny), natomiast drugi w fazie zielonego pąka. Wykonanie kilku zabiegów z rozłożeniem ich w czasie ma znaczenie szczególnie w przypadku boru, bo ten słabo przemieszcza się w roślinach.

Nawożenie dolistne buraka cukrowego

Burak cukrowy –z plonem 1t korzeni i odpowiednią masą liści pobiera:

N-4kg,P2O5-1,8kg,K2O-6,5kg,CaO-1kg,MgO-),8kg,Na-1,4kg,S-0,8kg,B-8-16g,Cu-0,8-1,6g,Fe25-35g,Mn-6-10g,Mo-0,2g,Zn-4-8g.

Burak cukrowy zalicza się do roślin o dużych potrzebach pokarmowych. Ze wszystkich składników pokarmowych dokarmianie dolistne mikroelementami należy traktować jako całkowite, ponieważ w sposób dolistny można pokryć całość zapotrzebowania buraków na te składniki.

Bor - jest bardzo istotny w nawożeniu dolistnym buraka i odpowiada za transport cukrów z liści do korzenia, a ponadto zwiększa mrozoodporność roślin. Niedobór tego pierwiastka powoduje suchą zgniliznę korzeni, zgorzel liścia sercowego oraz pękanie i drobnienie liści.

Mangan - odpowiada za gospodarkę roślin azotem i intensyfikuje fotosyntezę. Niedobory tego pierwiastka objawiają się w pierwszej kolejności za pomocą przejaśnień na liściach w postaci marmurkowatości między nerwami liściowymi. Liście mogą się zawijać do góry, a nawet zamierać w środkowej części blaszki liściowej. Niedobór manganu powoduje również zmniejszenie zawartości cukrów prostych.

Sód- wpływa na efektywność fotosyntezy, uwodnienie roślin, wzrost korzeni oraz wzrost plonu cukru technologicznego.

Cynk – typowy objaw może stanowić bielenie liści buraka, ogólnie zahamowany wzrost, karłowatość liści.

Molibden – charakterystyczne wydłużenie ogonków liściowych, jednostronny (czasami obustronny) niedorozwój blaszki liściowej i przewężenia liści.

Oprysk mikroelementowy powinien być wykonany od fazy 4-6 liścia do fazy pełnego zakrycia rzędów. Im wcześniej wykonamy pierwszy oprysk, tym lepiej. Najczęściej buraki nawozi się mikroelementami, stosując dwa bądź trzy opryski, przy czym najlepiej jest zachować między opryskami co najmniej 10-dniowy odstęp.

Podsumowanie

Decyzję o wyborze nawozu powinno poprzedzić określenie zapotrzebowania roślin na mikro składniki. Przewidując ich niedostatek lub niedobór, bezwzględnie trzeba je uzupełnić. Spełniają bowiem w/w istotne funkcje fizjologiczne.

Wybierając nawóz dolistny, powinniśmy kierować się następującymi parametrami:

Składem precyzyjnie dobranym do konkretnych potrzeb roślin.
Wysoką koncentracją składników pokarmowych (odżywczych).
Odpowiednio dobranymi surowcami.
Łatwością aplikacji.
Najwyższą przyswajalnością.
Świetną mieszalnością.
Możliwością stosowania ze środkami ochrony roślin (z fungicydami i insektycydami).

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat nawozów dolistnych, zachęcamy do przeczytania naszego artykułu https://www.dr-green.pl/nawozy-dolistne.