EN RU

Siew, uprawa i nawożenie pszenicy jarej

Pszenica jara – krótka charakterystyka

Pszenica jara ze względu na krótszy okres wegetacji ma słabiej rozwinięty system korzeniowy i największe wymagania glebowe spośród wszystkich zbóż. Do jej uprawy wymagane są gleby kompleksu pszennego bardzo dobrego, pszennego dobrego i pszennego górskiego. Jest mało odporna na suszę. Niedobór wody w okresie od krzewienia do kłoszenia może spowodować znaczny spadek plonów. Uprawa pszenicy jarej po roślinach zbożowych skutkuje niższym o 15‑20% plonowaniem. Jako przedplon korzystne są uprawy buraka, warzyw strączkowych, ziemniaka, bobu czy rzepaku.

Siew pszenicy jarej

Pszenica jara wymaga bardzo wczesnego siewu, aby mogła się rozkrzewić i wytworzyć silny system korzeniowy. Kiełkuje w temperaturze wahającej się między 1-3 stopniami Celsjusza i wykazuje odporność na niskie temperatury do -6 stopni Celsjusza. Optymalny termin siewu obejmuje okres od III dekady marca do I dekady kwietnia. Termin siewu jak również gęstość siewu są uzależnione od wymagań świetlnych danej odmiany. W przypadku odmian o dużych wymaganiach świetlnych zbyt wczesny termin siewu lub zbyt duże zagęszczenie skutkuje zmniejszeniem liczby kłosków i kwiatów w kłosie. Natomiast zaletą gęstego siewu jest to, że łagodzi on obniżkę plonu przy niekorzystnych warunkach ograniczających krzewienie.

Nawożenie pszenicy jarej

Słabszy system korzeniowy pszenicy jarej determinuje mniejszą zdolność pobierania składników pokarmowych, a także krótszy okres akumulacji mikro i makro elementów. Zboże wymaga dokładnego bilansowania nawożenia.

Pszenica jara z plonem 1t ziarna oraz słoma pobiera z podłoża: 30 kg N, 12kg P2O5, 22 kg K2O, 6 kg CaO, 4 kg MgO; 9 kg SO3.
Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór Cu i Mn, szczególnie przy pH > 6,5 jednostek.
Pszenica jara jest również wrażliwa na niedobór wapnia. Zaleca się wapnowanie wapnem magnezowym. Korzystną formą jest dodatek niewielkiej ilości dolomitu: 300-600kg/ha.

Nawożenie fosforowo-potasowe pszenicy jarej

Nawozy fosforowo-potasowe na glebach zwięzłych najlepiej wysiać jesienią pod orkę, natomiast na glebach lżejszych można podać pod wiosenne uprawki przedsiewne. Dawki nawozów fosforowych i potasowych ustalamy na podstawie wyników analiz glebowych oraz przewidywanego plonu. Przy zakładanym plonie ziarna 5t/ha i średniej zasobności gleby najkorzystniej zastosować nawozy NPK w dawce, która pozwoli na zabezpieczenie w dużym stopniu wymagań pokarmowych pszenicy jarej.

Dodatkowo należy wziąć pod uwagę fakt czy przedplonem na polu były zboża i czy słoma pozostaje na polu do przyorania czy jest z pola zebrana. Gdy słoma zostaje, wtedy uwzględniamy większą dawkę potasu w nawożeniu. Stosunek P:K powinien wynosić 1: 2,0 lb=ub 1:1,27. Przed przeoraniem słomy należy zastosować - niezależnie od wyliczonej dawki azotu pod pszenicę – 60-90 kg mocznika na hektar. W przypadku zebrania słomy z pola stosunek P:K powinien wynosić 1:1,5 .

Prawidłowo odżywione fosforem i potasem rośliny charakteryzują się lepszym wypełnieniem ziarna i równomiernym dojrzewaniem.

Nawożenie pszenicy jarej azotem

Azot należy stosować w dawce 20-30 kg/t ziarna. Przewidując plon 5t/ha powinniśmy podać 150 kg N/ha. Azot jest składnikiem bardzo mobilnym, dlatego dawki N należy stosować doglebowo w 2-3 terminach nie przekraczając jednorazowo ilości 60 kg.

I dawka – 7-14 dni przed siewem : 50-60 kg/ha
II dawka - początek strzelania w źdźbło (wyczuwalne pierwsze kolanko) - 40-60kg
III dawka – początek kłoszenia – 30-50 kg.

Wyższe dawki azotu powodują wyleganie pszenicy. Istotne jest co najmniej jedno skracanie w końcowej fazie krzewienia. W rejonie gdzie występują niedobory wody wskazane jest zastosowanie dużej (70%) dawki azotu przedsiewnie w formie mocznika lub RSM. Natomiast pogłównie zaleca się mocznik lub saletrę amonową.

Dokarmianie dolistne pszenicy jarej mocznikiem

Dokarmianie dolistne mocznikiem można stosować przy prawie wszystkich zabiegach ochrony zbóż (jeśli jest dozwolone mieszanie danego pestycydu z mocznikiem). Pierwszy oprysk można wykonać na początku wegetacji, stosując go łącznie z dedykowanymi nawozami dolistnymi mikro i makroelementowymi. Stężenie mocznika nie powinno przekraczać 10%. Analogicznie – przy drugim zabiegu (początek strzelania w źdźbło). Na glebach o niskiej zawartości siarki konieczne jest nawożenie pszenicy jarej tym składnikiem. Niedobory niekorzystnie wpływają na wykorzystanie azotu, co prowadzi do obniżenia plonowania. Siarkę można dostarczyć dzięki stosowaniu nawozów zawierających ten pierwiastek lub siarczan magnezu.

Cu, Mn, Zn, Fe to najważniejsze mikroskładniki niezbędne do prawidłowego rozwoju i plonowania pszenicy jarej. Ich niedobór, może znacznie obniżyć plon ziarna oraz wpłynąć na jego parametry jakościowe. Aby tego uniknąć należy stosować dedykowane nawozy mikroelementowe o duże koncentracji.

Jakie korzyści daje nawożenie pszenicy jarej?

Prawidłowe nawożenie fosforem i potasem zwiększa odporność pszenicy jarej na choroby i niedobory wody. Decyduje o wypełnieniu ziarna i równomiernym dojrzewaniu. Prawidłowe nawożenie azotem ma większy wpływ na jakość ziarna – zawartość składników pokarmowych: białka ogółem i glutenu w ziarnie.

Podsumowanie

Warto zastosować się do naszych powyższych wskazówek, jeśli chcesz z powodzeniem hodować pszenicę jarą. Zachęcamy również do przeczytania artykułu o nawożeniu pszenicy ozimej!